Η πλέον γνώριμη σε όλους μας υπαρξιακή αγωνία μετά την υπαρξιακή σχετίζεται το ερώτημα της καταγωγής. Θέλουμε να ανήκουμε κάπου, να μπορούμε να ταυτιστούμε και να συσχετίσουμε. Από πού κατάγομαι; Ποιος είναι ο τόπος μου; Σπάνια σ’ αυτά τα ερωτήματα μπορεί να δοθεί μια “καθαρή” απάντηση.
Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις οι γονείς να είναι διαφορετικής καταγωγής. Από άλλη πόλη, από άλλο γεωγραφικό διαμέρισμα ή και από άλλη χώρα. Κι άλλοτε ακόμα κι όταν οι ρίζες τους συμπίπτουν τοπικά, συχνά η απώτερη καταγωγή τους, η οικογενειακή τους ιστορία, τα ήθη και τα έθιμα και το πολιτισμικό φορτίο με το οποίο μεγάλωσαν έλκουν την καταγωγή τους από τόπο διαφορετικό από τον τόπο που ζουν για μία, δύο ή τρεις γενιές. Τέτοιες είναι για παράδειγμα οι περιπτώσεις των Μικρασιατών (που έχουν ξεχωριστή ιστορία και παρουσία στην Πρέβεζα αλλά και σ’ όλο τον ελλαδικό χώρο), των Ποντίων, των Κρητών που βρίσκονται σε όλη την Ελλάδα, ακόμα και των Ελλήνων της διασποράς σ’ όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου. Τέτοια είναι και η περίπτωση των Πρεβεζάνων που έλκουν την καταγωγή τους από το Συρράκο.
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Πρέβεζα και ακόμα και σήμερα που τα χρόνια μου εκτός Πρέβεζας έχουν υπερκεράσει τα χρόνια που έμεινα σε αυτή, ως Πρεβεζάνος αυτοπροσδιορίζομαι. Μόνη πατρίδα μας η παιδική μας ηλικία κατά τη γνωστή ρήση. Μεγάλωσα όμως μέσα και στο έντονο πολιτιστικό φορτίο της συρρακιωτικης απώτερης ρίζας. Και πάντα φυλούσα μια θέση μέσα μου σ’ αυτό το πολιτιστικό φορτίο. Πως θα μπορούσα να το αγνοήσω όταν άκουγα τη γιαγιά μου και τον παππού μου να μιλούν σε μια γλώσσα που δεν καταλάβαινα. Έζησαν αρχικά σε καλύβα, μετά σε χεριώνα και τέλος σε ένα μικρό σπίτι για μια ολόκληρη ζωή στην Λεωφόρο Ιωαννίνων δίπλα από το βλάχικο σχολείο. Το όνειρο της γιαγιάς μου ήταν η κοινωνική ανέλιξη και η αναγνώριση από την κοινωνία (της οποίας μάλλον ήταν αποπαίδια) της ύπαρξης και της σημασίας τους.
Όπως στην περίπτωση του καθενός από εμάς, έτσι και μια πόλη συνήθως, λίγο ή πολύ, είναι ένα κράμα ανθρώπων με πολλαπλές ταυτότητες και πολιτισμικά φορτία που όλα μαζί συναποτελούν την ταυτότητα της πόλης.
Η Πρέβεζα ανέκαθεν υπήρξε πολυπολιτισμική πόλη στην ταυτότητα της οποίας κάθε ξεχωριστή ομάδα έβαλε το δικό της λιθαράκι. Ένα τέτοιο λιθαράκι πρόσφεραν και οι Συρρακιώτες. Οι Πρεβεζάνοι Συρρακιώτες πρόσφεραν και προσφέρουν στην Πρέβεζα, την οποία τιμούν με λόγια και έργα. Έχουν όμως ξεχωριστή θέση μέσα τους και για το έντονο πολιτισμικό φορτίο της καταγωγής τους. Η ξεχωριστή αυτή θέση νιώθω ότι έχει δώσει ενίοτε αφορμή σε κακόβουλη κριτική που παραγνωρίζει την πόλη, την κάθε πόλη ως κράμα, ως ένα σύνολο ψηφίδων διαφορετικών ταυτοτήτων που τελικά σχηματίζουν μία και ενιαία ταυτότητα. Παραγνωρίζει την ίδια την ταυτότητα του καθενός από εμάς ως ένα ψηφιδωτό. Καταλήγει σε μια λογική στενόμυαλη. Σε μια λογική που αρνείται την ίδια την πραγματικότητα και την ιστορία.
Απέναντι σ’ αυτή τη λογική, ήρθε νομίζω η ώρα η Πρέβεζα να αναγνωρίσει τη σημασία και την παρουσία των Πρεβεζάνων Συρρακιωτών και να δώσει τιμητικά στο κεντρικό δρόμο της γειτονιάς τους το όνομα του πλέον γνωστού εκπροσώπου τους που τυγχάνει ευρύτερης αναγνώρισης και που συνδέεται και με την περιοχή του Δήμου της Πρέβεζας, του Κώστα Κρυστάλλη.
Γιατί τώρα; Χρονικά συμπίπτει με την κυκλοφοριακή αλλαγή που έρχεται στην Νικόπολη. Ούτως ή άλλως, μάλλον έχει καθυστερήσει, μιας και στην ουσία ο δρόμος είναι αστικός εδώ και χρόνια κι όχι εθνική οδός. Η συνύπαρξη του Κρυστάλλη με τη Νικόπολη, ενός χώρου με μεγάλο ειδικό βάρος για την πόλη είναι και αναγκαία και εφικτή.
Γιατί Κρυστάλλης; Αυτό ήδη απαντήθηκε και άλλωστε αυτό είναι το όνομα που με περισσή σκέψη προτείνουν οι εκπρόσωποι των Πρεβεζάνων Συρρακιωτών της περιοχής.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον δεν έχουν τα λίγο πολύ αυτονόητα που ανέφερα παραπάνω αλλά μια ένσταση που δεν καλύφθηκε μέχρι τώρα.
Υπάρχει το επιχείρημα (μάλλον θα έλεγα η αφορμή για αποφυγή της ευθύνης) ότι η αλλαγή του ονόματος θα πρέπει να βρίσκει σύμφωνη τη συντριπτική πλειοψηφία ή να μη δημιουργεί διαφωνίες, ειδάλλως στερείται νομιμοποίησης.
Ξεχνά το επιχείρημα αυτό ότι η ονοματοδοσία είναι πολιτική πράξη. Δεν έχει πάρα να δει κανείς τα ονόματα πολλών οδών. Η πολιτική δεν είναι ουδέτερη. Ούτε μας βρίσκει όλους στην ίδια σελίδα. Καταλήγει λοιπόν το ζήτημα, λίγο πολύ, στο με ποια πολιτικά κριτήρια επιλέγει κανείς να προτείνει ένα όνομα. Γι’ αυτό είμαι περήφανος για το όνομα της Λεωφόρου Ειρήνης στην Πρέβεζα. Σε αντιστοιχία, η αναγνώριση του μόχθου των Συρρακιωτών, κυρίως αρχικά φτωχών βιοπαλαιστών στην υπό κρίση περιοχή, που για γενιές τώρα είναι Πρεβεζάνοι και έζησαν εκτός του Φόρου είναι πράξη πολιτική και ήδη από χρόνια ηθικά αναγκαία. Είναι πράξη που ενώνει το παρόν με το παρελθόν, που εξυψώνει το λαό σε πρωταγωνιστή, που αναγνωρίζει την πολλαπλότητα των συστατικών της μιας και ενιαίας ταυτότητας της πόλης και τιμά την ιστορία της.
Γρηγόρης Αυδίκος
Δημοσιεύτηκε στο https://www.prevezatoday.gr/